回到頂端
|||
熱門: 黃子佼 徐巧芯 地震

【台語世界/錄音】sēng囝不孝

銳傳媒/編輯中心 2024.03.28 18:30

文、錄音/陳俐雯

台灣人定講「sēng豬giâ灶,sēng囝不孝」,tī少囝化時代這種豬會giâ灶,做囝tōa不孝ê故事比以早濟mā較譀。Koh咱台灣較有歲ê序大受重男輕女文化影響chiâⁿ深,認為查某囝飼大漢嫁- -出-去就是別人ê,生查某是替人leh飼新婦無彩米,生後生是家己ê姓,食老才有倚靠,死後m̄免煩惱後事無人發落,上重要是若目睭一瞌去見祖公祖媽,有傳後嗣才交代會過。因為hō͘這款觀念束縛無意識著kan-na會曉生無智慧教ê大災難,lóng愛等到食老才知苦。

有一个老母足疼囝,伊甘願儉腸凹肚艱苦過日mā beh hō͘後生食好穿好。有一工這个老母破病ah,後生m̄-nā無管老母死活koh惡khia̍k-khia̍k大細聲kā嚷:「Hō͘你這款散赤人做囝真正有夠衰,自細漢到今lóng無法度kap人比並,這馬愛koh替你納醫藥費,你死死- -ê較規氣才bē拖累著我。」後生無情ê譬相一句一句若判死刑ê銃子牢tī老母ê心肝íⁿ仔,彼血直直phū- -出-來。

無智慧ê父母用「sēng」來滿足囡仔ê慾望,掠做這就是愛。無智慧ê父母m̄知影愛教囡仔萬項代誌lóng ài 腳踏實地,一步一步照起工;無智慧ê父母無kā囡仔講m̄-thang「未曾學行先學飛,未曾掖種著想欲挽瓜」;無智慧ê父母無教囡仔做人著愛用家己ê雙手,創造家己ê未來。這款一切lóng替序細打扎kah好勢好勢ê父母教bē出獨立有責任ê囡仔,反倒轉因為囡仔已經好命慣勢beh食m̄討趁,有可能kā伊ê棺柴本chhńg了了koh愛替囡仔拭尻川。食老才了然正港是悲哀,莫怪人講親生囝若不孝m̄值荷包財。

做父母ê疼囝惜囝愛有站節,尤其是tī囡仔生少ê時代。過頭ê「愛」會hō͘囡仔失去性命濟濟寶貴能力;有智慧ê「愛」hō͘囡仔tī食苦當做食補磨出能力逼出潛能,按呢才會達成所有父母ê向望「望囝成龍,望女成鳳」。到底按怎愛囝才是對囝好,值得咱做父母ê深想。

台灣字(白話字)版
Sēng Kiáⁿ Put-Hàu

Tâi-oân-lâng tiāⁿ kóng, “ Sēng ti giâ chàu, sēng kiáⁿ put-hàu. ” Tī chió-kiáⁿ-hòe sî-tāi chit-chióng sēng ti ē giâ chàu, sēng kiáⁿ tōa put-hàu ê kò͘-sū pí í-chá chē mā khah-hàm. Koh lán Tâi-oân khah ū hòe ê sī-tōa siū tiōng-lâm-khin-lú bûn-hòa éng-hióng chiâⁿ chhim, jīn-ûi cha-bó͘-kiáⁿ chhī tōa-hàn kè- -chhut-khì tō sī pat-lâng ê, seⁿ cha-bó͘ sī thè lâng teh chhī sin-pū bô-chhái-bí; seⁿ hāu-seⁿ sī ka-kī ê sèⁿ, chia̍h lāu chiah ū óa-khò, sí āu bián hoân-ló hiō-sū bô lâng hoat-lo̍h. Siōng tiōng-iàu sī nā ba̍k-chiu chi̍t kheh khì kìⁿ chó͘-kong chó͘-má, ū thn̂g-hiō-sū chiah kau-tài ē kòe. In-ūi hō͘ chit-khóaⁿ koan-liām sok-pa̍k bô-ì-sek tio̍h kan-na ē-hiáu seⁿ bô tì-hūi kà ê tōa chai-lān, lóng ài tán kàu chia̍h lāu chiah chai khó͘.

Ū chi̍t-ê lāu-bú chiok thiàⁿ kiáⁿ, i kam-goān khiām-tn̂g neh-tō͘ kan-khó͘ kòe-ji̍t mā beh hō͘ hāu-seⁿ chia̍h hó chhēng hó. Ū chi̍t-kang chi̍t-ê lāu-bú phòa-pēⁿ ah, hāu-seⁿ m̄-nā bô koán lāu-bó sí-oa̍h koh ok-khia̍k-khia̍k tōa-siaⁿ kā jiáng, “Hō͘ lí chi̍t-khoán sàn-chhiah-lâng chò kiáⁿ chin-chiàⁿ ū kàu soe, chū sè-hàn kàu-taⁿ lóng bô-hoat-tō͘ kap lâng pí-phēng. Chit-má ài koh thè lí la̍p i-io̍h-hùi, lí sí-sí- -ê khah kui-khì chiah bē thoa-lūi tio̍h góa.” Hāu-seⁿ bô-chêng ê phì-siùⁿ chi̍t-kù chi̍t-kù ná phòaⁿ sí-hêng ê chhèng-chí tiâu tī lāu-bó ê sim-koaⁿ-íⁿ-á, he hoeh ti̍t-ti̍t phū- -chhut-lâi.

Bô tì-hūi ê pē-bú iōng “Sēng” lâi boán-chiok gín-á ê io̍k-bōng, lia̍h-chò che tō sī ài. Bô tì-hūi ê pē-bú m̄ chai-iáⁿ ài kà gín-á bān-hāng tāi-chì lóng ài kha-ta̍h-si̍t-tē, chi̍t-pō͘ chi̍t-pō͘ chiàu-khí-kang; bô tì-hūi ê pē-bú bô kā gín-á kóng m̄-thang “Bē chêng o̍h kiâⁿ seng o̍h poe, bē chêng iā-chíng tio̍h siūⁿ-beh bán koe.” Bô tì-hūi ê pē-bú bô kà gín-á chò-lâng tio̍h ài iōng ka-kī ê siang-chhiú chhòng-chō ka-kī ê bī-lâi. Chit-khoán it-chhè lóng thè sī-sè tá-chah kah hó-sè hó-sè ê pē-bú kà bē chhut to̍k-li̍p ū chek-jīm ê gín-á! Hoán-tò-tńg in-ūi gín-á í-keng hó-miā koàn-sì beh chia̍h m̄ thó-thàn, ū khó-lêng kā i ê koaⁿ-chhâ-pún chhńg-liáu-liáu koh ài thè gín-á chhit-kha-chhng. Chia̍h lāu chiah liáu-jiân chiàⁿ-káng sī pi-ai. Bo̍k-koài lâng kóng chhin-seⁿ kiáⁿ nā put-hàu m̄-ta̍t hâ-pau châi.

Chò pē-bú- -ê thiàⁿ kiáⁿ sioh kiáⁿ ài ū chām-chat, iû-kî sī tī gín-á seⁿ chió ê sî-tāi. Kòe-thâu ê “Ài” ē hō͘ gín-á sit-khì sèⁿ-miā chē chē pó-kùi lêng-le̍k. Ū tì-hūi ê “Ài ” hō͘ gín-á tī chia̍h-khó͘ tòng-chò chia̍h-pó͘ bôa chhut lêng-le̍k pek chhut chhián-lêng. Án-ne chiah ē ta̍t-sêng só͘-ū pē-bú ê ǹg-bāng “ Bāng kiáⁿ sêng liông, bang lú sêng hōng ”. Tàu-té àn-chóaⁿ ài kiáⁿ chiah sī tùi kiáⁿ hó, ta̍t-tit lán chò pē-bú ê chhim-siūⁿ.

讀hōo你聽

[embed]https://youtu.be/iyujJPZcSHY?si=Uvn9leoKMHxy7bis[/embed]

熱門關鍵字:

文化 父母 智慧 錄音

社群留言

台北旅遊新聞

台北旅遊新聞