文、錄音／A-ka（國小老師退休）
俗語講：「一樣米飼百樣人。」有人興食甜，有人興食鹹，一人歡喜一項，ta̍k-ê ê興趣無相仝。若講著我上佮意ê代誌，一定著是做運動。Mài看我生做幼秀、瘦koh薄板，其實我ê腳手chiâⁿ扭掠，m̄驚曝烏koh流汗。自細漢，我著真愛運動，m̄-nā hō͘我身體健康、心情開朗，koh會當交著濟濟囡仔伴，得著真大ê快樂kap成長。
會記得早前，阿媽ê身體無gōa好，三不五時著ài去醫生館，致使心肝頭mā bē快活，醫生著建議阿媽ài tiāⁿ-tiāⁿ運動。一開始，阿媽面憂面結，m̄知beh按怎，我著ta̍k工暗頓食飽，陪阿媽去散步，ná行ná開講。古早人講：「飯後行百步，khah好開藥舖。」時間一下久，阿媽愈來愈勇健，阮祖孫仔ê感情mā愈來愈bā，真正是「一兼二顧，摸蜊仔兼洗褲」。
做運動mā hō͘我體會著「無hē種，無收成」ê道理。進前我teh學騎鐵馬ê時，騎一pái著摔一pái，tiāⁿ-tiāⁿ摔kah烏青koh凝血。M̄-kú，阿爸鼓勵阮ài有「拍斷手骨顛倒勇」ê精神，所以我嘴齒根咬ân-ân，堅持到底。Chit-má，我已經騎kah真好勢ah，常在kap朋友tī郊外四界lin-long se̍h。涼涼ê風吹來，不止仔爽快，沿路有迷人ê好景緻，koh會當鼻著清芳ê草仔味，hō͘我ta̍k工笑微微，所有ê煩惱lóng放bē記。
讀國校仔ê時，ta̍k年我lóng代表全班去參加「走標」比賽。Che對我來講，著親像桌頂ni柑，chiâⁿ簡單。M̄-kú，有一冬ê運動會，tú開始猶chiâⁿ順序，我走若飛leh，無人tòe會著。啥知影一ê無細膩，soah poa̍h一倒，liâm-mi著hō͘後壁ê選手jiok- -過，等我peh起來，已經「火燒罟寮 - - 全無望」ah。Hit pái ê比賽著按呢輸- -去，hō͘我chiâⁿ失志。老師緊kā阮安慰，ài我繼續phah-piàⁿ，以後猶有機會提頭名。Chit件代誌mā hō͘ 阮了解著運動真正ê意義，千萬m̄通kā上尾ê結果看kah siuⁿ過重，全心盡力去做著好，比賽有贏著有輸，上要緊- -ê是ài學著正港ê本事。
現代人lóng食kah siuⁿ豐沛，大魚大肉無限制，若koh坐- -leh m̄振動，富貴病著會tòe leh來。其實身體勇健才是根本，所以咱對今仔日起，做伙來one more、two more，保證艱苦病疼lóng總無。相信m̄免gōa久ê時間，lín著會kap阮仝款，kā做運動chiâⁿ做上佮意ê代誌，變成生活中ê一部份。規ê人看- -起來是滿面春風、愈來愈少年，m̄免妝thāⁿ著有好氣色，腳骨nńg-khiu體格súi，ta̍k工歡歡喜喜心花開。
台灣字（白話字）版
Góa Ài Ūn-tōng
Sio̍k-gí kóng, “Chi̍t iūⁿ bí chhī pah iūⁿ lâng.” Ū lâng hèng chia̍h tiⁿ, ū lâng hèng chiah kiâm, chi̍t lâng hoaⁿ-hí chi̍t hāng, ta̍k-ê ê hèng-chhù bô sio-kâng. Nā kóng-tio̍h góa siōng kah-ì ê tāi-chì, it-tēng tio̍h-sī chò ūn-tōng. Mài khòaⁿ góa seⁿ-chò iù-siù, sán koh po̍h-pán, kî-si̍t góa ê kha-chhiú chiâⁿ liú-lia̍h, m̄ kiaⁿ pha̍k o͘ koh lâu-kōaⁿ. Chū sè-hàn, góa tio̍h chin ài ūn-tōng, m̄-nā hō͘ góa sin-thé kiān-khong, sim-chêng khai-lóng, koh ē-tàng kau-tio̍h chē-chē gín-á-phōaⁿ, tit-tio̍h chin tōa ê khoài-lo̍k kap sêng-tióng.
Ē kì-tit chá-chêng, a-má ê sin-thé bô gōa hó, sam-put-gō͘-sî tio̍h ài khì i-seng-koán, tì-sú sim-koaⁿ-thâu mā bē khùiⁿ-oa̍h. I-seng tio̍h kiàn-gī a-má ài tiāⁿ-tiāⁿ ūn-tōng. Chi̍t-khai-sí, a-má bīn-iu-bīn-kat, m̄ chai beh án-chóaⁿ. Góa tio̍h ta̍k-kang àm-tǹg chia̍h-pá, pôe a-má khì sàn-pō͘, ná kiâⁿ ná khai-káng. Kó͘-chá-lâng kóng, “Pn̄g-āu kiâⁿ pah pō͘, khah hó khui io̍h-phò͘.” Sî-kan chi̍t-ē kú, a-má jú lâi jú ióng-kiāⁿ; gún chó͘-sun-á ê kám-chêng mā jú lâi jú bā. Chin-chiàⁿ sī “it kiam jī kò͘, bong lâ-á kiam sé khò͘”.
Chò ūn-tōng mā hō͘ góa thé-hōe-tio̍h “bô hē-chéng, bô siu-sêng” ê tō-lí. Chìn-chêng góa teh o̍h khiâ thih-bé ê sî, khiâ chi̍t pái tio̍h siak chi̍t pái, tiāⁿ-tiāⁿ siak kah o͘-chheⁿ koh gêng-hoeh. M̄-kú, a-pah kó͘-lē gún ài ū “phah-tn̄g chhiú-kut tian-tò ióng” ê cheng-sîn, só͘-í góa chhùi-khí-kin kā ân-ân, kian-chhî kàu té. Chit-má, góa í-keng khiâ kah chin hó-sè ah, chhiâng-chāi kap pêng-iú tī kau-gōa sì-kè lin-long-se̍h. Liâng-liâng ê hong chhoe- -lâi, put-chí-á sóng-khoài, iân-lō͘ ū bê-lâng ê hó kéng-tì, koh ē-tàng phīⁿ-tio̍h chheng-phang ê chháu-á-bī, hō͘ góa ta̍k-kang chhiò-bi-bi, só͘-ū ê hoân-ló lóng pàng bē-kì.
Tha̍k kok-hāu-á ê sî, ta̍k-nî góa lóng tāi-piáu choân-pan khì chham-ka “cháu-pio” pí-sài. Che tùi góa lâi kóng, tio̍h chhin-chhiūⁿ toh-téng ni kam, chiâⁿ kán-tan. M̄-kú, ū chi̍t tang ê ūn-tōng-hōe, tú khai-sí iáu chiâⁿ sūn-sī: góa cháu ná poe leh, bô lâng tòe-ē-tio̍h. Siáⁿ chai-iáⁿ chi̍t ê bô sè-jī, soah poa̍h-chi̍t-tó, liâm-mi tio̍h hō͘ āu-piah ê soán-chhiú jiok- -kòe! Tán góa peh- -khí-lâi, í-keng “hóe sio ko͘-liâu - - choân bô bāng” ah. Hit pái ê pí-sài tio̍h án-ne su- -khì, hō͘ góa chiâⁿ sit-chì. Lāu-su kín kā gún an-ùi, ài góa kè-sio̍k phah-piàⁿ, í-āu iáu ū ki-hōe the̍h thâu-miâ. Chit-kiāⁿ tāi-chì mā hō͘ gún liáu-kái-tio̍h ūn-tōng chin-chiàⁿ ê ì-gī: chhian-bān m̄-thang kā siōng-bóe ê kiat-kó khòaⁿ kah siuⁿ-kòe tang; choân-sim chīn-le̍k khì chò tio̍h hó. Pí-sài ū iâⁿ tio̍h ū su, siōng iàu-kín- -ê sī ài o̍h-tio̍h chiàⁿ-káng ê pún-sū.
Hiān-tāi-lâng lóng chia̍h kah siuⁿ phong-phài, tōa hî tōa bah bô hān-chè. Nā koh chē- -leh m̄ tín-tāng, hù-kùi-pēⁿ tio̍h ē tòe leh lâi. Kî-si̍t sin-thé ióng-kiāⁿ chiah-sī kin-pún. Só͘-í lán tùi kin-á-ji̍t khí, chò-hóe lâi one more, two more, pó-chèng kan-khó͘ pēⁿ-thiàⁿ lóng-chóng bô. Siong-sìn m̄-bián gōa-kú ê sî-kan, lín tio̍h ē kap gún kâng-khoán, kā chò ūn-tōng chiâⁿ-chò siōng kah-ì ê tāi-chì, piàn-sêng seng-oa̍h-tiong ê chi̍t pō͘-hūn. Kui-ê lâng khòaⁿ- -khí-lâi sī móa-bīn chhun-hong, jú lâi jú siàu-liân; m̄-bián chng-thāⁿ tio̍h ū hó khì-sek, kha-kut nńg-khiu thé-keh súi, ta̍k-kang hoaⁿ-hoaⁿ-hí-hí sim-hoe-khui.
讀hōo你聽
[embed]https://youtu.be/7Uld-eQy2yg?si=U2UGeFKV1I6qp4Hb[/embed]